VARAK BASKIDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Varak, günümüzde bir çok ürün tipine uygulanan geniş bir yelpazeye sahiptir.
Kullanım alanı; tekstil, deri, matbaa, dekorasyon, mermer, mobilya gibi her geçen gün farklı ilavelerle genişlemesini sürdürmektedir.
Varaklar, kendi özellikleri ve uygulanma şekillerine göre farklılıklar göstermektedir. Yaygın kullanım alanı bulması ve yüksek tüketim miktarı açısından tekstil ve deri sektörleri önde gelmektedir.
Tekstil ve deri sektörlerinde varak denilince ilk akla gelen altın ve gümüş renkler artık çeşit olarak beklentileri karşılayamamaktadır. Altın-gümüş renkler, günümüzde yerini çok renkli, geçiş efektli, tramlı metalik renkler yanında; mat, şeffaf ve bir çok desenlerden oluşan varak çeşitlerine bıraktı.
Varak üretiminde, taşıyıcı film üzerine genellikle metalik, mat toz boya tutturulmaktadır. Toz boya yapısı dışında, poliüretan, termo polyüretan gibi hammaddelerin film üzerine tutturulmasıyla farklı özellikte varaklar da üretilmektedir.
Uygulama açısından yaygın kullanım alanı olan tekstil ve deri sektörlerinde varak transfer işlemi iki şekilde yapılır.

• Metraj baskı
• Parça baskı

Bu iki varak baskı sisteminde dikkat edilecek hususlar aşağıdaki şekildedir

METRAJ BASKI

• Rotasyon Baskı

Rotasyon baskı makinasında uygun tipte bir pat (tutkal), daha önceden hazırlanmış desenli meshten geçirilerek varak transfer edilecek ürün zeminine tatbik edilir.
Hemen ardından pat,uygun sıcaklıkta (145-150ºC) fikse edilir.
Kalender baskı makinasında fiksesi yapılmış zemin üzerine varak,
Makina Isısı        : 160ºC
Makina Hızı        : 3 -5 mt/ dk
Makina Basıncı : 6 bar olacak şekilde basılır.

Transfer işlemi bittikten sonra makina çıkışında 4ºC lik silindirlerde şoklama yapılarak soğutulur ve arkasından taşıyıcı film ayrılır.

• Smog Baskı

Smog makinasında kendi baskı tekniğine uygun olması nedeniyle solvent bazlı tutkal kullanılmaktadır. Smog baskı tekniğinin özelliği, tutkalın kumaş yerine varak üzerine uygulanmasıdır. Gravür silindir yardımıyla ve hazırlanmış desene uygun bir şekilde tutkal varak üzerine aktarılır, sürekli hat üzerinde fiksesi yapılan tutkallı yüzeye, aynı hat üzerinde kumaşla birlikte varak birleştirilerek basılır.

Makina Hızı       : Normal desenlerde 30mt/dk
Yüzey kaplamalarda 10-15 mt/dk,
Makina Isısı       : 130ºC
Makina Basıncı : 7-8 bar

Transfer işlemi bittikten sonra doglara sarılmış varak+kumaş 80ºC lik sıcaklıktaa 24 saat bekletildikten sonra kumaş ve varak taşıyıcı film başka bir makinada birbirinden ayrılır.

PARÇA BASKI

Giyim ürünlerinin dikim öncesi kesilmiş parçalarına uygulanan baskı yöntemidir.
Genellikle ahtapot baskı makinasında uygun tipte bir pat(tutkal), daha önceden hazırlanmış desenli düz kalıplardan geçirilerek varak transfer edilecek ürün zeminine tatbik edilir.

Transfer Patı  : 140ºC de ön kurutma
Pres Isısı          : 160ºC
Pres Basıncı    : 6 bar
Pres Zamanı   : El preslerinde 6-10 sn
Konveyör preslerde 20-30 sn

Varak, preslendikten sonra taşıyıcı filmden 0 – 2ºC de 1-2 dakika ya da oda sıcaklığında 1-2 saat bekletildikten sonra taşıyıcı filmden ayrılır.

Varaklar görüntülerinden de anlaşılacağı gibi renk,efekt oluşturmak amacıyla çok farklı kimyasallar kullanılarak üretilmektedir. Aynı efekt dizisinde olan varaklarda bile farklı bir renk için kullanılmış olan kimyasal farklı özelliklerde olabilmektedir.
Öte yandan, kumaş yüzeyi çeşitliliği ve baskıdan elde edilmek istenen efektler açısından da baskı şartları birbirinden çok farklı uygulanmak zorunluluğu olabilmektedir. Bazı durumlarda istenilen baskı desen-efekti birden çok baskı tekniğiyle ancak oluşturulabilmekte ve bu uygulamalar bir birlerini olumsuz etkileyebilmektedir.
Örneğin; aşırı seviyede sıcaklık uygulama durumunda metalik özellikte olan varakların renklerinde muhtemel solma, matlaşma olumsuzluğuna karşı, önden yapılacak denemelerle ideal baskı şartlarının oluşmasını sağlamak gerekmektedir.

Yukarıda detaylı olarak belirtilen kriterler en ideal şartlardır. Farklı kimyasal yapıya sahip tutkallar ile çalışıldığında veya makinaların göstergelerindeki ile gerçek değerlerinde farklılıklar olması durumlarında, önerilen şartlar revize edilerek uygulandığında tam başarılı olabilir.